Van visie naar masterplan
“Hoe kan je met je je gebouwen een ruimtelijke meerwaarde creëren die de dagelijkse werking van de organisatie versterkt?
Over deze en vele andere inspirerende vragen bogen we samen het hoofd op de masterplandag. Want bouwen is meer dan stenen stapelen. En in deze uitdagende tijden biedt een masterplan met een langetermijnvisie zekerheid en een duidelijke koers. Door in een masterplan visie, werkingsbehoeftes en droombeeld te verbinden met patrimonium, planning en financiële duurzaamheid, creëren we een aantrekkelijk gebouw en omgeving die écht klaar is voor een onvoorspelbare toekomst.
Door in een masterplan visie, werkingsbehoeftes en droombeeld te verbinden met patrimonium, planning en financiële duurzaamheid, creëren we een aantrekkelijk gebouw en omgeving die écht klaar is voor een onvoorspelbare toekomst.
De masterplandag op 3 december was de eerste stap in die richting. Het hoe en waarom van een masterplan werd op de masterplandag toegelicht. Maar het werd meer dan dat: er werd direct ruimte gecreëerd om samen met de andere Taborgroep-partners concrete stappen vooruit te zetten in elk individueel masterplan.
Dirk Portier, bestuurder bij vzw De Bolster: “Het samenbrengen van verschillende actoren – zowel binnen de organisaties als externe partijen – en de rol die ze elk kunnen opnemen bij het tot stand komen van een masterplan, was interessant om mee te maken. Dit heeft ons gesterkt in de overtuiging dat een doorleefd en onderbouwd masterplan geen overbodige luxe is gezien de veelheid van factoren die hierin aan bod komen en de uitdagingen waarvoor we als organisaties staan.”
Moderne leeromgevingen, flexibele ruimtes en innovatieve voorzieningen moeten zowel didactische als zorgdoelen op de lange termijn ondersteunen. “Wij hebben dit op een brede manier bekeken,” vertellen Geertrui Vandist en Eva Lemay, consultants bij de Taborgroep, van team Duurzame Infrastructuur en Talent & Organisatie.
We nodigden heel bewust alle geledingen van onze partners uit: medewerkers, directies en bestuursorganen. Dit zorgde voor een unieke dynamiek. Doordat we direct de vertaling maakten naar de eigen organisatie, vroegen we elke organisatie om met minimaal drie personen aanwezig te zijn – één uit elke laag van de organisatie.
Geertrui Vandist en Eva Lemay, consultants bij de Taborgroep
In de voormiddag nam keynotespreker Peter Vanden Abeele, de Stadsbouwmeester van Gent, samen met Matthias Blondia, stadsplanner in zijn team, de deelnemers mee in de wereld van masterplannen. De "What(not)" en de "Why(now)" werden uitgebreid besproken. Deelnemers kregen de belangrijkste elementen van een masterplan mee en na de pitchtalk gingen ze onmiddellijk aan de slag om samen te creëren. In een oefening onder begeleiding van Geertrui en Eva werden de deelnemers ondersteund in het scherpstellen van de visie van hun organisatie aan de hand van een handig ‘Visie-vizier’. “Een masterplan zonder een gedragen en doordachte visie, kan niet slagen” weet Geertrui Vandist. “Eerst de visie scherp stellen, daarna pas nadenken welke specifieke behoeftes uit die visie volgen en wat die behoeftes juist betekenen voor alle gebruikersgroepen. Probeer dit eerst in kaart te brengen vooraleer je je infrastructuurnoden bepaalt en niet omgekeerd.”
De “How” van een masterplan werd uitgebreid toegelicht door Halewijn Lievens van NU architectuuratelier. “Ruimte en architectuur zijn dragers van visie. Ze belichamen de identiteit van een organisatie en dagen organisaties uit om die visie te concretiseren,” was de rode draad van Halewijn. Samen met collega Tim Van Verdegem ging hij dieper in op hoe je een visie kan verweven door na te denken over zowel de grootste schaal als de kleinste details. Hij reikte concrete tips aan om tot een doordachte projectdefinitie te komen, zodat je architecten precies weten wat je visie, waarden en droombeeld is, in plaats van een secce en dwingende oplijsting van eisen. Deelnemers werden uitgedaagd met vragen zoals: “Wat is je project in de tijd? Wat gebeurt er op een ochtend, een avond, overdag, in het weekend, tijdens de vakantie?” Deze oefening moedigde de deelnemers aan om anders na te denken over hoe ze hun unieke ruimtes als tool kunnen inzetten voor hun eigen organisatie, maar ook voor hun bredere leefomgeving , en te zoeken naar de meerwaarde die dit kan bieden. De kennismaking met deze twee visionaire architecten was voor velen een aha-erlebnis.
Een dorp rond een open en groen plein langs de Dender – een uitnodigende en doordachte ruimte. Dit concept was het resultaat van het zorgstrategisch masterplan van vzw Ruyskensveld, toegelicht door algemeen directeur Stefaan Kaesteker. “Wat wil een kind dat toekomt met zijn valiesje op de campus zien?” dat was de centrale vraag die zij zich stelden. “Hoe willen zij, hun ouders en onze medewerkers zich voelen en ervaren?” Als leidraad hanteerden ze de principes van traumasensitief werken: bewegingsvrijheid, contact met natuur, sensorisch, een omgeving die zorg en vriendelijkheid uitstraalt, ruimte voor personaliseren, keuzevrijheid. De open campus met eigen huizen-met-voordeur rond een groen plein, is het prachtige resultaat. Een ruimte die uitnodigt om écht te be-leven.
Na deze onderdompeling in hun inspirerende leefplek, liet Stefaan Kaesteker ons verder nadenken over de vraag: “Wat als (jeugd-)zorg er binnen enkele jaren totaal anders uitziet – meer thuiszorg, meer pleegzorg en minder residentieel? Het was een echte hersenbreker voor iedereen: hoe kun je je het beste voorbereiden op zo’n ingrijpende verandering?
Wat in elk geval duidelijk werd, is dat een masterplan onmogelijk is zonder een stevig onderbouwd financieel langetermijnplan. Virginie Roussel, consultant financiën bij de Taborgroep, zette ons op weg om te leren werken met assumpties en scenario’s en lichtte het belang toe van de samenwerking tussen het financiële team, de bestuurders en directies. Ze gaf gedetailleerd uitleg over het opstellen van een meerjarenbegroting, met concrete tips die de aanwezigen zeker bijbleven. De aandachtige zaal en de vele aantekeningen gaven aan dat ze spijkers met koppen sloeg.
De dag werd afgesloten met een concluderende presentatie van Geertrui Vandist en Lieve Dierckx, die een duidelijk stappenplan presenteerden. Ze gaven er een knipoog naar onze manier van beslissen bovenop: jawel, in consent!
Het was een inspirerende, grensverleggende dag.
Niet partners kunnen meer informatie vragen bij consultant Geertrui Vandist.
What’s next? Het thema staat ook in 2025 hoog op de agenda! In januari participeerden we aan speeddates georganiseerd door NU architectuuratelier waarbij drie partners hun ideeën rond de opmaak van hun masterplan challengden voor het goede doel! Meerdere partners gaan nu concreet op pad en lopen een traject om een masterplan op te stellen. In het voorjaar plannen we een terugkomdag voor iedereen om te leren van elkaars bevindingen en opnieuw een stap vooruit te zetten.
Dit is een partnerverhaal van
