Wolf ging via inclusief jobdesign aan de slag bij De Vierklaver

We interviewden Wolf samen met zijn collega’s over hoe het is om met een afstand tot de arbeidsmarkt toch ingeschakeld te worden in een job. En vroegen aan Emmanuel Lootens, algemeen directeur, of het verhaal opschaalbaar is binnen hun organisatie De Vierklaver.   

“Soms ben ik hier een beetje de kotmadam,” zegt Wolf. En daar voelt hij zich super bij. “Het is een echte kans voor mij. Hier heb ik een duidelijkheid die ik ergens anders niet krijg.” 

Door zijn autisme spectrum stoornis ervaart Wolf een afstand tot reguliere jobs. “Ik werkte even in een supermarkt, maar dat ‘werkte’ niet. Ik ‘error’ dan op bepaalde opdrachten of door de drukte van de job.” Wat echter vaak wordt vergeten, is dat mensen door die afstand ook unieke talenten hebben. Ze blinken uit in zaken waar anderen vaak tekortschieten. Bij Wolf komen die talenten volledig tot hun recht in zijn functie als logistiek ondersteuner bij De Vierklaver. Het resultaat is meer levenskwaliteit voor de bewoners, de begeleiders én voor Wolf zelf. 

Wolf zelf is het daar helemaal mee eens: “Ik ervaar het als een echte kans. Ik worstelde enorm met het normale traject, omdat alles daar zo onduidelijk voor me is. Hier krijg ik de tijd en ruimte om mijn taken uit te voeren. Bovendien heb ik het gevoel dat wat ik doe echt een verschil maakt voor het hele team.” 

“Dat klopt helemaal,” bevestigt begeleider Eveline Deruyck enthousiast. “Wolf zijn werk heeft een veel grotere positieve impact op mijn job dan ik in eerste instantie had verwacht. En dat geldt voor het hele team. We zijn met twaalf in totaal, en iedereen ervaart de voordelen. Dankzij Wolf is er meer tijd vrijgekomen om meer levenskwaliteit voor de bewoners te creëren. Hij voert taken heel efficiënt uit, zoals de was plooien, schoonmaken en schoenen poetsen. Dat zijn dingen die wij anders moesten combineren met onze andere werkzaamheden. Nu kunnen we bijvoorbeeld vaker koken, een beautyfarm organiseren, of met een bewoner gaan winkelen. Het is een meer kwalitatieve invulling voor iedereen.” 

“Ik sluit me daar helemaal bij aan,” zegt collega Ann De Keyser. “Onze job is veel eenvoudiger geworden doordat we ons beter kunnen focussen, en dat scheelt enorm. Vooral in de ochtenden komt er dankzij Wolf veel tijd vrij. Hij neemt een hele reeks huishoudelijke taken over, waardoor het hier altijd netjes is. Alleen dát al maakt een groot verschil voor de levenskwaliteit. Een schone en opgeruimde omgeving maakt echt een wereld van verschil.” 

Eveline vult aan: “Bij de start van het project werden al onze taken getimed. Al snel bleek dat het hele team samen makkelijk aan een fulltime huishoudelijke taakinhoud kwam.” Ann vertelt: “Het was een nieuw gecreëerde functie, dus in het begin was het een beetje zoeken. We hebben samen aandacht gegeven aan werkpunten, maar Wolf kon goed aangeven waar voor hem de grenzen lagen.” 

Wolf zelf legt uit: “Er is hier ruimte voor communicatie, en er wordt echt naar mij geluisterd. Ik heb moeite met drukte. Ik wilde een werkplek waar meer begrip is voor mijn prikkelmomenten, en dat kan niet in een ‘gewone’ job. Hier wel. Als ik de druk in mijn borstkas voel, krijg ik de tijd om een stapje terug te zetten en me te focussen op een andere taak.” 

De sterkte van de stoornis 

“Wolf bekijkt dingen echt anders dan wij,” vertelt Kaat. “Door zijn autisme spectrum stoornis ziet hij mogelijkheden die wij over het hoofd zien. Zo bedacht hij een systeem voor de koeken die bewoners zelf aankopen. Voorheen moesten we er regelmatig weggooien omdat ze over de houdbaarheidsdatum waren.” 

“Ik ben in mijn vrije tijd bezig met het vermijden van afval,” vult Wolf aan. “Foodwaste speelt een belangrijke rol als we duurzamer willen worden, en duurzaamheid is iets waar De Vierklaver ook op inzet. Daarom maak ik nu lijsten waarop de vervaldata van de koeken staan. Samen met de bewoners kiezen we nu bewust wat eerst opgegeten moet worden. Daar hadden mijn collega’s simpelweg geen tijd voor. Nu vermijden we foodwaste én besparen we geld. Dubbel duurzaam dus.” 

Ann voegt toe: “Wat ook ontzettend fijn is, is het schoenen poetsen. Daar hadden we eerder nooit tijd voor.”  

Wolf knikt: “Blinkende schoenen geven mensen een stukje fierheid terug. Terwijl ik met de bewoners een praatje maak, poets ik hun schoenen. Intussen heb ik enkele bewoners geleerd om het zelf te doen, en dat maakt ze blij. Ze voelen zich nuttiger. Stilaan probeer ik er een groepsmoment van te maken. Samen rond de tafel ‘boenen en babbelen’. We groeien er naartoe!” 

“Er zijn géén minpunten!” zeggen de collega’s van Wolf in koor. “Het was een jaarcontract met een proefperiode, en we hopen dat het wordt verlengd! Per medewerker besparen we zeker drie uur per week. Dat is méér dan een fulltime. Een dikke plus voor de levenskwaliteit van iedereen!” 

Zo ontstond bij ons het idee om verder te kijken en te onderzoeken hoe we mensen met een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt kunnen inschakelen. "

De start van het project 

We gingen met ons idee naar de Tabor Arbeidsmarktdag. Daar vonden we gelijkgezinden. Compaan, een andere partnerorganisatie van de Taborgroep, probeerde te achterhalen hoe we dergelijke jobkansen kunnen creëren binnen een bedrijf of organisatie, bijvoorbeeld door bedrijfsprocessen anders in te richten of taken af te splitsen van bestaande functies. We zagen de opportuniteit om als zorgaanbieder dit verhaal door te trekken naar ons eigen personeelsbestand en mensen uit onze primaire doelgroep – met een zekere afstand tot de arbeidsmarkt – in te schakelen als logistiek ondersteuner. Het zaadje groeide uit tot een inspirerende samenwerking tussen De Vierklaver, De Triangel en Compaan.” 

“Compaan kijkt met een deskundig oog mee om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te schakelen op de werkvloer. Toen we Compaan inschakelden, waren we al snel blij te zien dat ons buikgevoel klopte. Binnen de job zitten verschillende praktische elementen die eigenlijk konden worden afgesplitst, waarmee we een andere waardevolle functie konden creëren. Tegelijk kunnen we de kwaliteit van zorg op een duurzamere manier verbeteren." 

Wat zijn de belangrijkste inzichten voor de organisatie? 

Emmanuel geeft aan: "Op het gebied van inclusief jobdesign hebben we enkele belangrijke leermomenten opgedaan. Ten eerste leerden we anders naar een job te kijken. Een job is meer dan alleen loon; er is ook een meerwaarde in de vorm van erkenning, waardering en sociale contacten. 

Ten tweede is het belangrijk om te zorgen dat de gecreëerde job niet alleen bestaat uit taken die als belastend of vervelend worden ervaren door de andere medewerkers. De meerwaarde van de job moet voor iedereen merkbaar zijn. 

Een derde punt is dat we werken met mensen die een bepaalde kwetsbaarheid hebben. We hebben geleerd om een gevoel van veiligheid te creëren, wat noodzakelijk is. Dit doe je door de medewerker in een vertrouwde omgeving te plaatsen, bijvoorbeeld door hem of haar in een team te plaatsen met iemand die ze al kennen. Dit vraagt uiteraard tijd en maatwerk. 

Tot slot wil ik benadrukken dat het belangrijk is om de medewerkers die via dit traject binnenkomen ook op te nemen in de bredere pool van medewerkers. We organiseren één of twee keer per jaar een introductiemoment voor nieuwe medewerkers. Wolf kreeg hier ook een rol in en zat mee aan tafel, net als iedereen. Dat is belangrijk: één familie." 

Dus het verhaal kan wel worden opgeschaald? 

Absoluut, we nemen deze inzichten mee, zowel voor nieuwe als voor bestaande medewerkers. Het is echter wel belangrijk om de leerpunten goed te integreren en stap voor stap te werken.